Finnen houden graag afstand van elkaar

Simon (65) uit Joensuu (Finland), hoogleraar, getrouwd, komt oorspronkelijk uit Groot-Brittannië (You can find the original English version below)

Vertrouwen in de overheid

Hier in Finland is de infectiegraad laag en zijn er relatief weinig mensen aan het coronavirus overleden. Ten opzichte van de eerste dagen in Groot-Brittannië en Australië viel mij op dat er in Finland eensgezindheid en vertrouwen in de overheid heerste. Sanna Marin, de premier van Finland, wordt alom geprezen voor haar kalme toon en duidelijkheid in de Finse media. De regelmatige persconferenties worden door de Finnen met interesse bekeken. Iets wat Boris Johnson (BoJo, de Britse premier) en Scott Morrison (ScoMo, de Australische premier) zich mochten wensen. Schijnbaar vinden Finnen het geen probleem om te doen wat hen verteld wordt.

Hekel aan ontmoetingen

Finnen volgen de maatregelen op. Mensen hebben hier vertrouwen in hun overheid en een gevoel van gemeenschapszin overheerst. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat de bevolking van 5,5 miljoen inwoners relatief etnisch uniform is, met een gedeelde Finse identiteit. In het begin ging de grap rond dat ‘social distancing’ hier geen probleem zou zijn, omdat Finnen graag afstand houden van elkaar, een hekel hebben aan informele ontmoetingen en niet met elkaar willen kletsen.

Schandalen

Het geloof en vertrouwen in de wetenschap en in de overheid werd op de proef gesteld toen twee schandalen aan het licht kwamen. Ten eerste gaven twee ministeries tegenstrijdige adviezen over het dragen van mondkapjes. En ten tweede werden miljoenen euro’s verspild aan mondkapjes die werden gekocht van een vermeende beroemdheid en van een louche kredietverstrekker. Er arriveerde slechts een beperkte hoeveelheid mondkapjes en die waren ook nog eens van slechte kwaliteit. Het geld was verdwenen en het hoofd van de verantwoordelijke instantie werd ontslagen.

Geen gehamster

Mijn vrouw en ik werken allebei aan de universiteit. We zijn gewend om ook thuis te werken. Voor mijn vrouw is het echter momenteel lastig, want ze moet op afstand lesgeven en dat valt haar zwaar. Ik heb zelf juist minder werk, dat heeft te maken met het sluiten van de grenzen. We wonen in een afgelegen deel van Finland, in de stad Joensuu. Hier is niemand in paniek gaan hamsteren, hoewel ik zag dat pasta, vitamine-C tabletten en zinktabletten in de eerste weken vaak niet in de schappen lagen. Momenteel zijn de supermarkten goed bevoorraad en de toevoer is goed.

Eigenwijze buren

Eigenlijk was er alleen een volledige lockdown in de Uusimaa regio, rondom hoofdstad Helsinki. Verder wordt van burgers zelf verantwoordelijkheid verwacht met betrekking tot de maatregelen. Mijn buren, beiden 70-plussers, lijken niet erg onder de indruk van de maatregelen die voor 70-plussers gelden. Het advies voor hen is “blijf thuis”. Ze gaan echter vaak naar buiten om te bewegen: wandelen, fietsen en langlaufen (het is Finland; er ligt nog sneeuw). Ze helpen ook een oudere buurman, maar ze zien hun eigen familie niet. Ze hebben ons ook uitgenodigd om langs te komen, maar mijn vrouw, een expert in publieke gezondheid, ziet dat niet zitten vanwege de vele uitstapjes die de buren blijven maken.

Slokje uit de heupfles

Wij zijn gevlucht naar onze ‘mökki’ (buitenhuisje) voor de betere social distancing. We zien hier praktisch niemand. We zijn tijdens een wandeling door het bos wel twee ‘buren’ tegengekomen. Onafhankelijk van elkaar meldden ze dat ze zich geen zorgen maken om de pandemie en gewoon verder gaan met de dingen die ze altijd al deden. Een man, een 80-plusser, bood ons een slok Lakka (een lokale sterke drank) aan uit zijn heupfles. Beleefd namen we allebei een slok en pas later vroegen we ons af of we misschien deze man besmet zouden hebben, of andersom. Je moet weten dat dit soort ontmoetingen plaatsvonden bij temperaturen onder nul; een slok verwarmende Lakka sla je niet zomaar af. Twee weken later kwamen we deze man weer tegen. Hij was nog even kwiek en bood ons weer iets te drinken aan. Dit keer sloegen we beleefd af. Daar kon hij wel om lachen.

Leeftijdsgrens

Hier in Finland ontstaat weerstand tegen het nogal arbitraire statistische bewijs van de Wereldgezondheidsorganisatie met betrekking tot de leeftijd van 70 jaar; men ziet hier liever dat er gekeken wordt naar functionele leeftijd. Er ontwikkelt zich nu een gevoel dat mensen van zeventig en ouder niet zozeer zelf risico lopen, maar een risico vormen. Net als in Italië, zou hier best nog wel eens een opstand kunnen ontstaan als die leeftijdsgrens van 70 jaar wordt vastgehouden.

Nepoorlog

Ik spreek zelf niet goed Fins. Dat maakt het voor mij makkelijker om de afstand tot anderen te bewaren. Het meeste contact dat ik heb is digitaal en ik doe al mijn werk in het Engels. Het is nu lente. In de wintermaanden was social distancing het enige dat telde. We volgen de maatregelen (meestal) netjes op en lokaal hebben we een erg lage infectiegraad. De Finnen zijn een trots volk en ze vatten het coronavirus serieus en kalm op. De grens met grote buur Zweden ging al snel dicht. In veel opzichten voelt het als een nepoorlog. We nemen allemaal voorzorgsmaatregelen, we zweven tussen paniek en verveling, en we hebben het gevoel dat het zich allemaal ergens anders afspeelt.

IJshockey

Als er dan iets positiefs kan voortkomen uit de huidige situatie, dan is dat het feit dat Finland voor het tweede jaar op rij wereldkampioen ijshockey wordt zonder verder nog een wedstrijd te spelen (maar wel na reeds Zweden en Rusland te hebben verslagen).

(English)

Trust in the government

Finland has had relatively few deaths and a low rate of infection from CV19 thus far. The most striking thing for me, compared to the first days in the UK and Australia was the uniformity of action and general trust in the government to see things through. Sanna Marin, the prime-minister has been uniformly praised for her calmness and clarity across the media spectrum from the Helsingin Sanomat to the tabloids. And the regular government briefings are watched with an earnestness, that I could not imagine Johnson ( BoJo) or Morrison (ScoMo- the Australian PM) being honoured with.. Finns, it appears, don’t mind being told what to do, and generally go along with it.

Fins like social distancing

People mostly follow the guidelines and regulations communicated. People trust their governments here and perhaps because Finland’s 5.5 million population is still relatively ethnically uniform, have a strong sense of collectivity and common assumptions about Finnish identity. There was a joke going round at the beginning that social distancing wouldn’t pose much of a problem here because Finns like to stay away from each other, hate casual social interaction and don’t want to talk. (though any excursion to the staff canteen would appear to disabuse us of this particular self-ascription).

Scandals

A general belief in science and evidence based government was challenged when two scandals erupted: first, that two departments were giving opposite advice on the value of face masks, and second that somehow millions of € has been misspent on masks procured from a ‘celebrity’ and a same day loans ‘entrepreneur’. The few masks that arrived were faulty, the money disappeared and the departmental head responsible was sacked.

No panic buying

As we are both academics and used to reclusive working, work from home has not affected us much, excepting that my wife is working all hours on distanced teaching which has been exhausting. My work has pretty much dried up as the borders have closed. We live in a relatively remote part of Finland, in a city called Joensuu. There has been no panic buying, although I did notice an absence of dry goods such as pasta, and Zinc and Vitamin C tablets in the first couple of weeks. Supermarkets seem to be well stocked, supply chains intact. There was some panic in Helsinki, which the locals put down to.. Helsinki.

Stubborn neighbours

With the exception of a brief lockdown of the Uusimaa (Helsinki) area, the new regulations appear to be left to individual responsibility. My next door neighbours, both in their 70s don’t appear to be overly concerned by the 70 plus ‘stay home’ rule. They both take regular outdoor exercise, walking, skiing and then cycling, help their older neighbour but do not see family. They invite us along which we did sometimes, observing social distance, until my wife, a public health expert got spooked by the extensive excursions they continued to maintain. We escaped to the family mökki ( or summer cottage) for some serious social distancing and where you have to go out of your way to see another living soul. We did meet one or two ‘neighbours’, on our forest walks. Both independently said they did not care about any pandemic and would carry on as usual. One, a man in this 80s offered us a swig of Lakka ( a sort of cloudberry based cognac) from his hip flask, which we politely took, then fretted afterwards that we may have infected him or vice versa. (You must understand that most of these interactions took place in below zero temperatures where a warming shot was not to be refused lightly). We met him again after about two weeks, as spry as ever, offering further refreshment. We quietly refused, much to his amusement.

Resentment

There is resentment building against the rather crazy statistical evidence from the WHO about age seventy, rather than functional age, and a sense that being ‘at risk’ might turn into been seen as ‘a risk’ to others.  Like reports from my colleague in Italy, a social movement might emerge here against this rather arbitrary ruling if it goes on for too long.

Phoney war

As someone who struggles to speak Finnish, social distancing has been not particularly difficult for me. Most of my interactions are electronic and I work exclusively in English. We are just coming out into Spring and distancing has been something of a staple over the winter months in any event. We are following the regulations (mostly), have a very low infection rate locally. People in Finland are secretly proud (but never smug), I think, that they are talking this so seriously and calmly (the border between us and our big neighbour Sweden was swiftly closed). In many ways it has felt like a phoney war, we are all taking precautions, drifting between panic and ennui, and feeling like it is all going on elsewhere.

Ice Hockey

If there is a silver lining to all this, it’s that Finland might retain the Ice Hockey world championship for a second year, without playing a match (having beaten both Sweden and Russia).