Herinneringen aan de leprakolonie

Merapi (72, links op de foto) uit Amsterdam, schrijfster en beeldend kunstenaar

Alles is kwetsbaar

We zijn er zo aan gewend mens te zijn, dat we ons niet meer afvragen hoe het is en wat het betekent om mens te zijn. Als beeldend kunstenaar en schrijfster ben ik al lange tijd bezig met het thema ‘De nieuwe kwetsbaarheid’. Al sinds de SARS- en ebola-uitbraak. Eigenlijk al sinds de aidsepidemie, toen ik soms buddy was. Het moment nadert, dacht ik toen, dat het vijandbeeld ten aanzien van mensen zich gaat verschuiven naar onzichtbare vijanden. Vijanden die in ons leven en tegelijkertijd buiten ons. Ik denk dat we nu met het coronavirus een nieuwe tijd tegemoet gaan, waarin we merken dat we niet alles in de hand hebben. Waarin we beter moeten gaan nadenken over relaties, onze omgang met dieren en andere mensen. We kunnen er niet meer vanuit blijven gaan dat alles hetzelfde blijft, alles is kwetsbaar. Met mij gaat het goed, maar ook in mijn stem hoor je nu de kwetsbaarheid. Ik noem deze periode van kwetsbaarheid en een nieuw bewustzijn, het ‘adembeneembare heden’.

Leprakolonie

De nieuwe kwetsbaarheid die deze periode met zich meebrengt, voel ik zelf ook op verschillende manieren. Ik heb een moeilijke jeugd gehad. Ik ben met mijn familie uit Indonesië naar Nederland gekomen. Toen we hier aankwamen, woonden we in eerste instantie in de leprakolonie in Heerde omdat mijn vader lepra had. Toen de eerste maatregelen voor het coronavirus bekend werden gemaakt, heb ik een aantal nachten flinke nachtmerries gehad. Het idee dat we elkaar niet meer mogen aanraken, de isolatie en de angst om een ander te besmetten voelden precies hetzelfde als die tijd in de leprakolonie. Daar mochten we ook niet zelf de winkels in voor boodschappen en mocht ik mijn ouders ook niet knuffelen. Er was veel onzekerheid, net als nu. Alleen treft het nu natuurlijk een hele samenleving en niet een kleine gemeenschap. Dit verbroedert. Ik heb nu geen nachtmerries meer maar ben wel extra voorzichtig!

Vriend in New York

Ik heb veel kennissen over de wereld. Zo ook een aantal vrienden in New York. Een goede vriend die daar woonde, is nu overleden aan het coronavirus. Ik voel me hier verdrietig en machteloos over. We kunnen niks doen, behalve er voor elkaar zijn, voor elkaar klaar staan. Ik hoop dat we, ondanks al het verlies, na de coronacrisis niet blijven hangen in die machteloosheid maar dat we samen ook weer opstaan. Er is werk aan de winkel.

Extra stoel in het Vondelpark

Ik probeer alles wat ik meemaak in mijn leven om te buigen naar iets positiefs dat werkbaar is. Ook naar anderen toe. Op dit moment ben ik op zoek naar een manier om zonder aangeraakt te worden naar buiten te gaan en me toch aangeraakt te voelen. Ik kijk ook graag naar mensen en dus heb ik een bankje gevonden in het Vondelpark niet ver van de hoofdingang bij het Leidseplein. Alleen bij mooi weer en rond half een, behalve op dinsdagen. Ik neem een extra stoel mee in verband met de afstand en wat gespreksstof om een gesprek te kunnen starten. Wie weet ontstaan er van uw kant nieuwe vragen en nieuwe gedachten?

Kijken is loslaten

Fysiek heb ik het een en ander te verhapstukken. Maar ik kan nog heel veel, net zoals heel veel ouderen. Dat wordt niet altijd door hen beseft. Het voordeel van de coronacrisis is dat je door de afstand opeens veel beter naar mensen kunt kijken waardoor je in staat bent om je opvattingen los te laten. Ook ten aanzien van de jeugd. Zo blijven oud en jong toch een beetje met elkaar in verbinding. Kijken is loslaten.