De uitvaart was heel apart, vredig en zo intiem

Jo Uneputty (67) uit Utrecht, getrouwd, vrijwilliger

Een begrafenis in coronatijd

Deze week had ik een uitvaart. Nog nooit had ik meegemaakt dat er maar 30 mensen aanwezig waren. Het was heel apart, vredig en zo intiem. Als ik erover nadenk vind ik het eigenlijk mooier dan dat hele massale. Zijn collega’s die niet aanwezig waren, hebben een boek met persoonlijke verhalen over hem gemaakt. Na afloop hebben we dat met elkaar ingezien.

Mijn afspraak na de uitvaart heb ik afgezegd, ik was emotioneel moe. Het heeft mij ook over mijn eigen uitvaart aan het denken gezet. Wil ik het ook zo intiem? Ik zat natuurlijk wel in een andere positie, ik ben een vriendin van de overledene. Als partner of familie denk je er misschien anders over na.

Mijn man is op de Molukken

Mijn man was helaas niet bij de uitvaart. Hij is op 12 maart naar de Molukken vertrokken. Toen hij nog een kleine jongen was en afscheid nam van zijn opa om naar Nederland te gaan, zei hij tegen hem: ‘Vergeet ons niet.’ Die woorden heeft mijn man altijd bij zich gedragen en gezocht naar een manier waarop hij iets voor de Molukken zou kunnen doen. In 1969 heeft hij stichting Rela (wat betekent: vrijwillig) opgericht, wat later over is gegaan in stichting TitanE (wat betekent: over de brug) een landelijke vrijwilligersorganisatie die zich inzet voor duurzame ontwikkeling en armoedebestrijding op de Molukken. Toen we hoorden over de lockdown, ook Indonesië ging op slot, vroeg hij mij: ‘Vind je dat ik terug moet komen?’ Ik zei tegen hem: ‘Schat? Heb je ervoor gebeden? Van mij mag je blijven. We gaan elke dag bellen, we bidden voor je gezondheid en dat je heelhuids weer terugkomt. Als jij het prettig vindt daar te blijven: Let it be!’

Inmiddels is bekend geworden dat er eind juni een mogelijkheid is naar huis te komen. Maar mijn man heeft daar zoveel werk te verrichten dat hij heeft besloten nog niet te komen. Daar ben ik het helemaal mee eens. Overigens: sinds hij weg is, is het veel schoner in huis, hij is echt een rommelkont. En we kletsen elke dag. Kan hij mij een dag niet bereiken, dan schakelt hij de hele familie in en hoor ik: ‘Jo! Je man is op zoek naar jou.’ Het is echt goed zo.

Een bibliotheek en schoon drinkwater voor de Molukken

Zelf ben ik betrokken bij stichting Sauwa die eveneens mooie dingen doet op de Molukken. Dertien jaar geleden hebben we met behulp van fondsen een bibliotheek gesticht en zorgen we dat met een drinkwaterfiltersysteem, schoon drinkwater wordt gemaakt.

Mijn nichtje heeft vorig jaar meegedaan aan de Nijmeegse vierdaagse, ze liet zich sponsoren en de opbrengst ging naar stichting Sauwa. Dat is zo’n mooi geschenk. Dit jaar zou ze weer lopen, maar helaas gaat de vierdaagse niet door.

Vrijwilliger raambezoeken in het verpleeghuis

In Nederland gebeuren nu ook hele mooie dingen. Medio mei werd ik gebeld door het woonzorgcentrum waar ik vrijwilliger ben of ik misschien wilde helpen bij de raamvisites. Natuurlijk wilde ik dat. In het begin vond ik het zo schrijnend. De bewoner die ik bracht heeft dementie en zag haar zoon helemaal niet zitten. Ze bleef maar op de microfoon tikken en haar zoon bleef maar herhalen: ‘Mama, ik ben hier, mam hier ben ik.’ Omdat wij de mensen niet aan mogen raken heb ik een verzorgster gevraagd te helpen haar hoofd wat te draaien. En eindelijk, na vijf minuten zag ze hem zitten. Ze zei: ‘Wat leuk dat je er bent, wat doe je daar?’ Dat deze mogelijkheid er nu is, dat is fijn!

Luisteren naar eenzaamheid

Je ziet nu dat het moeilijk is voor ouderen, zeker als ze niet zo’n groot netwerk hebben. Afgelopen weekend belde een kennis van mij, zij is ook al wat ouder. Ze had een meloen en die mocht ik hebben, want ze vond hem niet zo lekker. Ik opperde nog dat de buurvrouw hem misschien wel wilde hebben of de hulp, maar nee, hij was echt voor mij. Zo lief. Ik ben naar haar toe gegaan. Ze had heerlijke Bossche bollen in huis gehaald en na een paar uur kletsen ging ik met een boodschappentas vol spullen weer naar huis. Velen zeggen niet uit zichzelf dat ze alleen zijn, maar de signalen die ze afgeven moeten wij oppakken. En hoe heerlijk is het dan om aan het eind van het gesprek te horen dat ze zo blij was met mijn bezoek. Het deed mij net zo goed als dat het haar deed.