Jeanny (60), werkt als staffunctionaris bij woonzorgcentrum Raffy-Leystroom en als coördinator bij het Netwerk van Organisaties van Oudere Migranten
Cultuurspecifiek huis
Raffy heeft een decennialange geschiedenis en is op dit moment een woonzorgcentrum voor Indische en Molukse ouderen; ouderen die vanuit het oorspronkelijke Nederlands-Indië komen, het huidige Indonesië. Ik werk bij Raffy sinds 2006 en zet me vooral in voor zaken die met scholing en cultuurspecifieke zorg te maken hebben. We zijn nauw betrokken bij de ontwikkeling van de leidraad cultuurspecifieke zorg. Van dat project ben ik projectleider. Ook zit ik in de adviesgroep cultuur, daar kijken we welke elementen van belang zijn om het huis ook echt een cultuurspecifiek huis te laten zijn. Dan hebben we het niet alleen over de bewoners, maar ook over de medewerkers, vrijwilligers en mantelzorgers. In de loop der jaren is Raffy een organisatie geworden waarin ook Lâle, een huis voor ouderen van Turkse afkomst, en De Leystroom, een huis voor alle ouderen uit Breda en omgeving, zijn opgenomen. Deze vrij nieuwe organisatie draagt nu de naam Raffy-Leystroom. Ik werk vooral bij Raffy en daar vertel ik hier ook het meeste over.
Geuren zoals thuis
Raffy heeft altijd als uitgangspunt dat het huis van de bewoners is. En iedereen die hier werkt, is er te gast. Raffy is zo ingericht dat er bij binnenkomst al een warmte uitstraalt. Je loopt zo een Grand Café binnen waar de bewoners, medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers door elkaar zitten. Voor de bewoners die al deze drukte niet aan kunnen, is er een met glas begrensde woonkamer. Zo zijn ze in een rustige omgeving, maar hebben ze ook het gevoel dat ze erbij horen. De bewoners kunnen kiezen uit Indisch en Nederlands eten en er is de Toko, een winkeltje waar je spulletjes en Indische hapjes, bekend uit Nederlands-Indië, kan kopen. En dan hebben we nog de Sambal, een open keuken (naast de professionele, besloten keuken) waar vrijwilligers, ouderen die dat nog kunnen en mantelzorgers samen hapjes maken. Eten is dus belangrijk, maar het draagt ook bij aan een warm welkom voor nieuwe bewoners. De weg van huis naar het verpleeghuis is voor niemand gemakkelijk, maar voor oudere migranten al helemaal niet. Terugkeer naar het land van herkomst lijkt dan definitief voorbij. Samen eten, en de geuren die daarbij horen, geven een herkenbaar gevoel wat bijdraagt aan het zich thuis voelen bij Raffy.
Corona-uitbraak
Tijdens de eerste coronagolf is Raffy er best goed vanaf gekomen. Er was toen helemaal geen corona in het huis. De tweede golf waar we nu in zitten, is echter helemaal anders verlopen. Het goede nieuws is dat de corona-uitbraak nu weer helemaal onder controle is. Maar zo’n uitbraak onder de bewoners en ook onder de medewerkers, heeft zeker een grote impact. Dat merkten we al tijdens de eerste golf, want Brabant werd natuurlijk het hardst getroffen en de regels waren ook strenger. Er mocht bijvoorbeeld geen bezoek komen. Dus alle alternatieven worden uit de kast gehaald, zoals beeldbellen, raambellen enzo. Dat zal in de andere huizen niet anders geweest zijn.
Stilte valt zwaar
Wat echt vervelend was, of misschien nog is, is dat de stilte nu zwaar valt. Zoals ik al zei, er wordt hier veel georganiseerd voor de ouderen samen met de medewerkers, vrijwilligers en mantelzorgers. Dat kon en kan nu even niet. De contacten die de bewoners met ons hebben, zijn verminderd, het is geminimaliseerd tot de contacten met de verzorgenden die er mogen zijn. De kring van bekende gezichten wordt voor de bewoners kleiner. Dat is best moeilijk te accepteren, voor de ouderen zelf maar ook voor de medewerkers en vrijwilligers.
Goed ingebed
Wat wel heel mooi is, is dat Raffy goed is ingebed in een groot netwerk in Breda. We hebben bijvoorbeeld een herdenkingsmonument voor alles wat er is gebeurd tijdens de Tweede Wereldoorlog en de oorlog erna in Nederlands-Indië, in de tuin bij Raffy. Dat monument is geadopteerd door een school, dus kinderen kwamen regelmatig over de vloer om activiteiten te doen met de ouderen. De Koninklijke Militaire Academie, de KMA in Breda, draagt ook bij aan de jaarlijkse herdenking bij Raffy. En in de coronatijd werden er veel cadeautjes door verschillende organisaties bezorgd aan onze bewoners en medewerkers. Een pizzabedrijf kwam pizza’s bezorgen, er werden fruit en plantjes gebracht, er werden optredens verzorgd buiten in de tuin zodat de ouderen daar vanachter hun raam van konden genieten. Er werd en wordt heel veel gedaan!
Afscheid nemen
Tijdens de tweede golf zijn er bewoners overleden. Door de coronamaatregelen kon er geen afscheid genomen worden met de rituelen zoals we die binnen Raffy gewend zijn. Maar wat heel mooi is, is dat als alternatief een kaarsenroute is uitgezet. Raffy heeft namelijk een stilteruimte en daar konden nabestaanden altijd al een foto plaatsen en een kaarsje aansteken ter nagedachtenis aan hun dierbare. Nu konden alle medewerkers deelnemen aan de ‘lichtjesroute’ om zo stil te staan bij het afscheid van de verschillende overledenen.
