Ramadan en de coronatijd gaan goed samen

Fadila (73) uit Amsterdam, getrouwd, thuisblijfmoeder

Corona als waarschuwing

Alles komt van God. Ook deze coronatijd. Het is een waarschuwing dat we beter moeten omgaan met de natuur. Deze tijd is voor mij verder niet anders dan andere tijden. Ik zat altijd al thuis. Ik vind het alleen wel jammer dat mijn kinderen en kleinkinderen niet meer op bezoek komen en ik ze niet kan knuffelen.

Contact met de buren

In de jaren ‘70 kwamen we vanuit Marokko te wonen in Amsterdam. Ik had goed contact met de buren, Gerda, Yolanda en Rietje. Ze leerden mij Nederlands spreken en kregen van mij versgebakken brood. Zij hebben mij toen door een donkere tijd geholpen. Ik sprak de taal niet. Geen moeder of zus om mee te sparren, heimwee. Ik was toen eenzamer dan nu met corona. Nu heb ik mijn kinderen en de smartphone. Maar er is helaas minder contact met de buren in deze tijd, alleen nog goedendag op de trap.

Zingen in mijn keukentje

Mijn jeugd heb ik doorgebracht op een boerderij in de bergen, ik was altijd buiten en altijd in beweging. Met de meisjes van onze streek werkten we in de velden en zongen we poëtische teksten die we zelf ter plekke bedachten. Hier in Nederland zong ik alle liedjes in mijn keukentje terwijl ik voor mijn gezin kookte en de was deed. Ik heb negen kinderen grootgebracht. Ze hebben gestudeerd en hebben goede banen, daar ben ik trots op. Ik ben daarna ook nog oppas-oma geweest voor de oudste kleinkinderen. Nu lukt dat me allemaal niet meer. Lopen gaat steeds moeilijker door gewrichtspijn.

Weer vaker naar buiten

Soms zijn mijn dochters streng tegen mij, dan zeggen ze ‘probeer het gewoon, ga elke dag even een half uur alleen naar buiten om te lopen’. Ze bedoelen het goed, dat begrijp ik wel, maar ik wil nu ook een beetje meer aandacht. Ik durf niet zo goed alleen naar buiten, ben bang dat ik verdwaal of val. Door corona was ik twee maanden niet buiten geweest en kreeg ik weer meer last van pijn. Toen hebben de kinderen een rollator voor me aangeschaft. Nu de maatregelen zijn versoepeld, ga ik weer vaker met de kinderen buiten lopen.

Spoedcursus WhatsApp

Ik had nooit gedacht dat ik het onder de knie zou krijgen. Wij spraken vroeger cassettebandjes in, die stuurde ik naar mijn ouders in Marokko en dan stuurden zij op hetzelfde bandje hun groeten terug. Wel jammer want nu zijn die gesprekken niet bewaard gebleven. Door corona kreeg ik van mijn kinderen mijn eerste smartphone en een spoedcursus WhatsApp. Vooral opnemen als ze bellen, dat is het enige wat ik kan. Terugbellen probeer ik wel maar dat is op goed geluk, meestal swipe ik teveel tot ik vastloop of kom ik bij iemand anders uit. Hiervoor had ik zo’n seniorentelefoon, maar dit is veel leuker en handiger. Ik wil nog leren hoe ik Koran recitaties kan luisteren op mijn smartphone. Dat is mijn medicijn tegen eenzaamheid, daar word ik rustig van.

De boodschappenman

Mijn man is van de boodschapjes. Dat is zijn dagelijkse uitje. Hij heeft suiker en moet elke dag lopen. Ik kan niet mee want ik hou hem niet bij. Nu in deze coronatijd halen de kinderen de boodschappen en zetten het bij de voordeur. De eerste weken van corona mochten we van de kinderen niet naar buiten. Ik had daar geen last van want ik ben altijd al thuis, maar mijn man vond het moeilijk. Hij ging toch. Hij luisterde niet naar mij, niet naar de kinderen, hij zei ‘Als het je tijd is, dan ga je’. Nadat mijn man de lockdown in Marokko op tv zag, besefte hij de ernst en bleef hij drie dagen thuis. Ik werd helemaal gek van zijn gemopper. Ik zei toen tegen hem ‘Ga dan maar naar buiten, dit is erger’. Sindsdien gaat hij weer elke dag naar buiten, maar wel met een mondkapje. Hij loopt echter niet alleen maar een rondje in het park zoals de kinderen hem adviseren, nee… altijd komt-ie weer thuis met een boodschapje uit de winkel.

Ramadan

Toen de moskeeën dicht gingen vonden we dat moeilijk. Met de Ramadan in aantocht konden we ons niet voorstellen hoe je dat kan vieren zonder met de gemeenschap samen te komen in de moskee of met je kinderen rondom de iftar-tafel. Ook dat je niet meer begraven kan worden in je geboorteland, dat deed pijn. Een gevoel van eenzaamheid en verlies. Maar je went eraan, je hebt geen keus, dit is God’s wil (Al hamdou lillaah) denk ik en dan is het goed.

Onthaasten en bezinning

Ik vast graag mee met Ramadan, dan voel ik me licht en ik hou veel tijd over. Dus heb ik sinds Ramadan en nu alles rondom corona weer wat rustiger is, het lopen weer opgepakt. Ik hou van wandelen in de natuur en geniet van de bomen en planten om me heen. Mijn kinderen zeggen ook dat Ramadan en de coronatijd goed samengaan. Door het thuiswerken houden ze meer tijd over omdat ze niet meer hoeven te reizen. Ze brengen elke dag wat soep en daarna gaan we lopen in het park. Ramadan gaat over onthaasten en bezinning. Dat is het mooie wat corona ons heeft gebracht, minder haast en meer tijd voor elkaar.