Carlo (57) uit Amersfoort, getrouwd, afdelingsmanager van 60 operatieassistenten in ziekenhuis Tergooi in Hilversum en Blaricum
Reguliere zorg
Er is een verschil tussen de eerste en de tweede golf. In de eerste golf werd vrijwel de hele reguliere zorg afgeschaald. Toen hebben de operatieassistenten veel meegeholpen op de Intensive Care (IC) om te helpen met de behandeling van COVID-patiënten. Nu proberen we de reguliere zorg nog grotendeels door te laten gaan. Al lukt dat helaas niet meer helemaal. Op dit moment ondersteunen voornamelijk de anesthesiemedewerkers en recoveryverpleegkundigen de IC.
Zorgen onder medewerkers
Bij de eerste golf merkte je dat er meer onzekerheid was over het virus. Er waren zeker zorgen, soms ook angst. Er waren meer zorgen bij oudere werknemers of bij werknemers die zelf gezondheidsklachten hebben. En veel vragen; ben ik wel goed beschermd, hoe ernstig is het virus, wat betekent het voor mij en mijn familie als ik zelf besmet raak? Nog meer dan anders zocht en zoek ik het gesprek op met mijn medewerkers. We vragen best veel van ze. Als operatieassistent werd je gevraagd mee te helpen op de IC. Daar zien zij ernstig zieke patiënten die langdurig aangesloten zijn aan beademingsapparatuur. Dat is heftig om te zien, dat beeld komt binnen. Ze realiseren zich dat zij zelf, hun vader, moeder of zus hier ook zo zouden kunnen komen te liggen.
Zorghart
Ondanks goede bescherming, brengt het werken met COVID-patiënten een groter risico met zich mee. Een extra risico, dat maakt het werken op de IC spannend. Daarnaast heb je te maken met ongeruste familieleden van de patiënt. De medewerkers leven intens mee. Bij patiënten die lang op de IC liggen, ontstaat er soms een emotionele band. Het werk brengt heftige, verdrietige momenten met zich mee. Maar er zijn ook mooie momenten. Als er iemand ontslagen wordt van de IC geeft dat een geweldig, overwinnend gevoel. Onze werknemers hebben allemaal een zorghart. Beroepshalve zijn alle medewerkers gemotiveerd om te helpen.
Luisterend oor
Uiteraard waren er zorgen. Al belden ze mij in de avond of in het weekend, er was altijd ruimte om de zorgen te bespreken of tijd voor een luisterend oor. Operatieassistenten worden niet verplicht om mee te helpen op de IC. We bespraken samen de wensen. Sommigen draaiden mee met de diensten op de IC, sommigen kozen ervoor om extra diensten op de OK te draaien zodat een andere collega op de IC kon gaan helpen. Dit speelde vooral in de eerste golf. Nu, in de tweede golf, is de noodzaak voor de oudere werknemers van de OK om mee te helpen op de IC er gelukkig niet.
Moeilijke keuzes
Collega’s hadden zorgen over hun eigen gezondheid maar ook over die van hun gezin of overige familie. Soms heeft iemand een partner met een vitaal beroep en wil daardoor liever geen enkel risico lopen. Wat is dan verstandig? Soms kwamen werknemers dan in een conflict met zichzelf. Ze wilden loyaal zijn ten opzichte van het werk en hun collega’s, maar hadden ook te maken met een thuissituatie. Gezinnen hebben soms voor moeilijke keuzes gestaan. Ook ik heb ondervonden dat mensen meer afstand tot mij namen. Als je in het ziekenhuis werkt, zien sommigen je als een groter ‘risico’. Ik heb veel gesprekken met oudere medewerkers gevoerd. We keken dan samen of en hoe we rekening konden houden met de zorgen en wensen. Sommige collega’s hebben daardoor geen diensten gedraaid op de IC omdat het niet verstandig was. Het was en is best een uitdaging om alle diensten in te plannen. Er zijn ook collega’s die zelf ziek zijn. Het is continu afstemmen, veel praten en luisteren. De uitdaging is om een zo eerlijk mogelijke verdeling te maken en hierbij rekening te houden met ieders wensen en beperkingen.
Vreselijke mededeling
Het afschalen van de reguliere zorg is ontzettend vervelend voor de patiënten. Zij wachten vaak al heel lang op een operatie, die al maandenlang gepland staat. Er zijn ook patiënten waarvan de operatie zelfs al eens eerder is uitgesteld. Er is een aparte afdeling die patiënten afbelt voor de geplande operatie. Het is een vreselijke mededeling om te vertellen dat de operatie dan (weer) niet doorgaat. De teleurstelling is vanzelfsprekend erg groot. Sommigen mensen reageren best heftig richting het personeel dat ze deze vervelende boodschap moet brengen. Voor onze medewerkers is dat naar om mee te maken. Voor ouderen is het uitstellen van hun operatie vaak nog wat moeilijker. De consequenties van het uitstel kunnen groter zijn. Zij zijn vaak al maanden intens met de operatie en met COVID bezig. Ouderen zijn hierin over het algemeen iets minder flexibel.
Ontspannen en loslaten
Medewerkers van onze OK hebben de ‘Jerusalema Challenge’ gedaan en een geweldig filmpje gemaakt. Het operatieteam, bestaande uit anesthesiemedewerkers, recoverymedewerkers en de operatieassistenten, is hecht. Door de samenwerking in deze crisis is dat team onderling nog hechter geworden. Met het IC team is ook een speciale band ontstaan. Juist in deze drukke tijd is ontspanning en loslaten belangrijk. In de beperkte vrije tijd die de medewerkers over hebben, hebben ze dit mooie initiatief uitgewerkt. Het is een ontzettend mooie uitvoering geworden. Ik ben ontzettend trots op hoe we de eerste en de huidige tweede golf met elkaar aanpakken. Er is een grote bereidheid om de patiënten en elkaar als collega’s te helpen. Het is erg fijn om met dit team te werken.
Met dank aan Bianca van der Linden-Snel voor het interview.