Meer nadruk op welzijn in plaats van welvaart is niet verkeerd

Betty (75) uit Doorn, weduwe, vrijwilligster bij de Zonnebloem

Maatje

Betty is geboren in Utrecht en ging elk weekend met haar ouders naar hun  vakantiehuisje op RCN Het Grote Bos in Doorn. Daar genoot zij als kind van alle activiteiten die daar werden georganiseerd en deed zij overal aan mee. Na de kweekschool heeft ze drie jaar voor de klas gestaan en daarna de Sociale Academie in Baarn afgemaakt met als bijvak sociale psychologie in Utrecht. In de tussentijd kwam Betty nog steeds op recreatiecentrum Het Grote Bos, waar zij werkte als recreatieleider. Toen heeft ze ook haar man ontmoet die de nieuwe directeur werd. Tijdens haar huwelijk werkte ze al bij een opleidingsinstituut voor bejaardenzorg (LSOB). Op haar 40e werd ze weduwe en later trouwde ze met haar huisarts wiens vrouw overleden was. Haar tweede man die ouder was, is alweer vijf jaar geleden overleden. Betty mist haar maatje; vooral het samen eten en praten over de dagelijkse beslommeringen. Sinds 18 jaar is Betty vrijwilligster en bestuurslid van de Zonnebloem afdeling Doorn. Zij is de drijvende kracht achter het coachen van vrijwilligers, het organiseren van uitjes en is een luisterend oor voor de gasten. Haar ervaringen van vroeger als recreatieleider en trainer in de ouderenzorg komen haar nog steeds goed van pas!

Niet te rijmen

Betty heeft afgelopen tijd de gasten van de Zonnebloem in Doorn minstens één keer per maand gebeld om te vragen hoe het met hen ging. Ook nu er een tweede golf van corona heerst, is zij druk met contact leggen. Veel oudere gasten zijn erg gelaten onder de situatie volgens haar. Men geloofde nog niet dat de pandemie over was na de zomer, maar er is wel sprake van enige boosheid over hoe er nu met de regels wordt omgegaan. Eerst zijn ouderen gestigmatiseerd als ‘zielenpieten’ en moesten ze als kwetsbare groep beschermd worden tegen de boze buitenwereld. Vooral kinderen droegen hun ouders op om vooral niet naar buiten te gaan, terwijl dit de kans op isolatie sterk vergroot. Maar aan de andere kant zijn er wel mensen die gewoon op vakantie naar het buitenland gaan en vieren jongeren illegale feestjes. Dit rijmt niet met elkaar. Waarom kunnen mensen niet wat meer rekening houden met elkaar?

Welvaart of welzijn?

We staan op een scharnierpunt, zegt Betty. Thema’s als milieu, gezondheid en economie hebben veel impact op onze toekomst. Welvaart of welzijn, welke keuze maken we? Het is nu meer gericht op welvaart dan welzijn. Doordat veel contacten noodgedwongen zijn weggevallen, moeten we nadenken over nieuwe waarden. Waar gaat het echt om, en waarom moeten we alsmaar op vakantie? Gasten van de Zonnebloem hebben veel waardering voor de manier waarop er aandacht aan hen wordt besteed. Zij ontvangen regelmatig een nieuwsbrief met een leuk thema en een aardigheidje. Bijvoorbeeld een zakje kersen of eigengemaakte spekkoek voor de Indië-herdenking. De vrijwilligers brengen deze nieuwsbrief aan de deur en praten op afstand met hun gast.

‘Dor hout’

De discussie over hoe er naar ouderen gekeken wordt, heeft wel geleid tot meer openheid, aldus Betty. Het is bizar zoals ouderen als één groep zijn weggezet onder de noemer ‘dor hout’. Maar corona zorgt er wel voor dat mensen beter nadenken over hun oude dag en hoe zij behandeld willen worden. Wel of niet naar de IC of wel of niet een operatie. De medische ethiek loopt ver achter bij de huidige medische ontwikkelingen. Betty’s ervaring is dat dokters het vaak nog moeilijk vinden om het gesprek aan te gaan over voltooid leven. Dit is een persoonlijke beslissing die los staat van de medische eed die een dokter heeft afgelegd. Gasten van de Zonnebloem hebben wel het gevoel dat deze tijd lijkt op de oorlogsjaren. Alleen werd toen het leed aangedaan door een groep mensen, en nu deels door mensen en een onzichtbaar virus. Het is lastig dat je nu besmet kunt worden door je buurman, terwijl die er helemaal geen weet van heeft dat hij jou kan ziek maken.

Lichtpuntje met Kerst

Betty vindt deze tijd ontzettend frustrerend. Veel gasten kijken op tegen de donkere dagen met Kerst en zullen veel alleen zitten. Niemand wil dit erkennen, want er is een groot stigma op eenzaamheid. Families willen samen zijn met hun (klein)kinderen en dan is er geen ruimte voor anderen. Twee jaar geleden heeft Betty namens de Zonnebloem Doorn samen met twee kerkgemeenschappen een actie opgezet om een lichtpuntje te bieden voor hen die alleen zijn met Kerst: op Tweede Kerstdag een prachtig diner met samenzang en gezelligheid. Gasten werden opgehaald en lokale bedrijven steunden dit ruimhartig. Dit jaar kan het niet doorgaan, want je vergeeft het jezelf niet als je anderen op deze manier zou besmetten zegt Betty. Vrijwilligers van de Zonnebloem uit Doorn zullen wel een mooie kaart langsbrengen met iets lekkers of een Kerstster van de plaatselijke bloemist. Om te laten weten dat er aan hen gedacht wordt. Wat zij zelf met deze feestdagen doet, weet Betty nog niet. Ze spreekt regelmatig af met een nicht uit Zwolle waar ze goed contact mee heeft. En voor de rest is ze druk om te zorgen dat gasten van de Zonnebloem niet vergeten worden.